Odpowiedzialność zleceniodawcy

Czy zleceniodawca przedsiębiorstwa delegującego ponosi odpowiedzialność za roszczenia płacowe oddelegowanych lub wynajętych pracowników?

Pracownicy oddelegowani lub wynajmowani zazwyczaj świadczą pracę w ramach wypełnienia zlecenia (umowy o świadczenie usług), które ich pracodawca przyjął od zleceniodawcy.

Szereg austriackich przepisów przewiduje, że zleceniodawca lub klient jest również odpowiedzialny za wynagrodzenie, składki na ubezpieczenie społeczne i dodatki do wynagrodzenia na fundusz urlopowy i odprawowy pracowników budowlanych.

Odpowiedzialność zleceniodawcy jest dla pracowników kolejną możliwością uzyskania przysługującego im wynagrodzenia.

Odpowiedzialność zleceniodawcy wiąże się z określonymi prawami i obowiązkami dla pracowników, zleceniodawców i pracodawców, jak opisano poniżej.

Prawa delegowanych i wynajmowanych pracowników

1. Siedziba pracodawcy (często wykonawcy) znajduje się w państwie trzecim (państwo to nie jest członkiem UE, EOG ani nie jest Szwajcarią) i nie są to roboty budowlane

Oddelegowany pracownik / oddelegowana pracownica może dochodzić prawa do przewidzianego w Austrii minimalnego wynagrodzenia również od zleceniodawcy, gdy zleceniodawca jest przedsiębiorcą.

Wynajmowany pracownik / wynajmowana pracownica może dochodzić roszczenia z tytułu płacy minimalnej – oprócz dochodzenia go względem pracodawcy – także w odniesieniu do firmy zatrudniającej. Z zasady musi on/ona najpierw zażądać minimalnego wynagrodzenia od swojego pracodawcy (wynajmującego).

2. Pracownik/pracownica wykonywał/-a prace budowlane

Oddelegowany pracownik / oddelegowana pracownica może dochodzić prawa do przewidzianego w Austrii minimalnego wynagrodzenia również od zleceniodawcy prac budowlanych, o ile zleceniodawca jest bezpośrednim zleceniodawcą pracodawcy.

Roszczenia można dochodzić od pierwotnego zleceniodawcy (np. od prywatnego inwestora) tylko w takim przypadku, gdy pierwotny inwestor przed udzieleniem zlecenia wiedział o niewypłacaniu wynagrodzenia, albo na podstawie jawnych informacji musiał poważnie liczyć się z taką możliwością i tym samym się z nią pogodził.

Gdy w ramach konstrukcji obejściowej po pierwotnym zleceniodawcy i jego wykonawcy udzielane jest jedno lub kilka podzleceń, które mają na celu obejście odpowiedzialności pierwotnego zleceniodawcy (który nie będzie wtedy już bezpośrednim partnerem umownym pracodawcy), odpowiedzialność może pod pewnymi warunkami mimo wszystko ponosić pierwotny zleceniodawca.

Pracownik wynajmowany w innym kraju / pracownica wynajmowana w innym kraju może dochodzić prawa do przewidzianego w Austrii minimalnego wynagrodzenia również od zleceniodawcy prac budowlanych, o ile zleceniodawca jest podmiotem zatrudniającym pracodawcy.

Nie jest przy tym wymagane, aby zleceniodawca (zatrudniający) był bezpośrednim zleceniodawcą pracodawcy. Roszczenia można dochodzić od pierwotnego zleceniodawcy tylko w takim przypadku, gdy pierwotny inwestor przed udzieleniem zlecenia wiedział o niewypłacaniu wynagrodzenia, albo na podstawie jawnych informacji musiał poważnie liczyć się z taką możliwością i tym samym się z nią pogodził. Z reguły pierwotny zleceniodawca nie będzie zatrudniającym i nie będzie ponosić odpowiedzialności.

Żeby oddelegowany albo wynajęty pracownik / oddelegowana albo wynajęta pracownica mógł / mogła dochodzić odpowiedzialności zleceniodawcy,

• musi najpóźniej w ciągu ośmiu tygodni od dnia wymagalności wynagrodzenia poinformować Bauarbeiter-Urlaubs- und Abfertigungskasse (BUAK) [austr. Kasa Urlopowa Pracowników Budowlanych] o roszczeniu do wynagrodzenia
• musi w takiej informacji podać konkretną kwotę, okres wypłaty wynagrodzenia, dane pracodawcy, miejsce, czas i rodzaj świadczonej pracy oraz
• prawo do zaległego wynagrodzenia nie mogło przepaść ani się przedawnić.

Uwaga! Roszczenia do wynagrodzenia mogą wygasnąć w przeciągu względnie krótkiego okresu czasu. Dlatego należy informować o nich BUAK tak szybko, jak jest to możliwe!

BUAK bada na podstawie informacji otrzymanych od oddelegowanego albo wynajętego pracownika / oddelegowanej albo wynajętej pracownicy podstawy roszczenia do wynagrodzenia. Ponadto wspiera pracownika w obliczeniu roszczenia płacowego oraz w odszukaniu zleceniodawcy, który ma być pociągnięty do odpowiedzialności.
Przekazuje zleceniodawcy, wykonawcy oraz pracownikowi/pracownicy wyniki dokonanych ustaleń oraz informuje o kwocie roszczenia do wynagrodzenia, która istnieje wg jej niewiążącej opinii.

BUAK potwierdza tym samym odpowiedzialność zleceniodawcy, przy czym kwota odpowiedzialności ograniczona jest do wysokości podanej w informacji.

Gdy zleceniodawca nie zapłaci kwoty, o której poinformowała BUAK, pracownik/pracownica musi mimo wszystko wystąpić do sądu z pozwem cywilnym przeciwko zleceniodawcy. Dopiero w trakcie takiego postępowania podjęta będzie decyzja, czy zleceniodawca rzeczywiście ponosi odpowiedzialność.
Złożenie pozwu możliwe jest wyłącznie w przeciągu dziewięciu miesięcy od dnia wymagalności danego wynagrodzenia.

3. Pracodawca jest podwykonawcą w ramach zlecenia od podmiotu publicznego

Pracownik delegowany lub wynajmowany z terytorium UE, EOG lub Szwajcarii / pracownica delegowana lub wynajmowana z terytorium UE, EOG lub Szwajcarii może dochodzić prawa do obowiązującego w Austrii minimalnego wynagrodzenia również wobec zleceniodawcy, który

• jako przedsiębiorca przyjął zlecenie, które zostało udzielone przez zleceniodawcę publicznego, przy czym nie musi istnieć bezpośredni stosunek kontraktowy ze zleceniodawcą publicznym;
• jest bezpośrednim zleceniodawcą pracodawcy jako podwykonawca oraz
• w niedopuszczalny sposób przekazał przynajmniej jakąś część zlecenia.

Gdy w ramach konstrukcji obejściowej po pierwotnym zleceniodawcy i jego wykonawcy udzielane jest jedno lub kilka podzleceń, które mają na celu obejście odpowiedzialności pierwotnego zleceniodawcy (który nie będzie wtedy już bezpośrednim partnerem umownym pracodawcy), odpowiedzialność może pod pewnymi warunkami mimo wszystko ponosić pierwotny zleceniodawca.

W branży budowlanej BUAK udziela wsparcia pracownikowi/pracownicy w odnalezieniu zleceniodawcy, który ma być pociągnięty do odpowiedzialności. Publiczny zleceniodawca zobowiązany jest udzielić informacji o dopuszczalności dalszego przekazania zlecenia.

Specyficzne obowiązki zleceniodawców wynikające z odpowiedzialności zleceniodawcy – stosunek do wykonawcy

• W ramach ustaleń dokonanych przez BUAK w sprawie domniemanych roszczeń o wynagrodzenie wszyscy zleceniodawcy są zobowiązani do przekazania BUAK na żądanie BUAK informacji o firmach, którym zlecono wykonanie prac, oraz o przekazaniu usług budowlanych. W przypadku odmowy udzielenia informacji zakłada się na czas trwania odmowy, że odmawiający zleceniodawca jest również bezpośrednim zleceniodawcą wszystkich później zatrudnionych firm, a zatem jest również odpowiedzialny za roszczenia o wynagrodzenie pracowników/pracownic tych firm.
• Takie same uregulowania na korzyść pracownika/pracownicy są przewidziane w związku z odpowiedzialnością przy udzielaniu podzleceń w ramach zlecenia udzielanego przez podmiot publiczny.

Zleceniodawca (=zatrudniony wykonawca)

• jest zobowiązany udzielić na żądanie BUAK informacji w szczególności o tym, na jakich budowach i na jakich budowach byli zatrudnieni jacy pracownicy, jakie roboty budowlane zostały dalej przekazane i jakie wypłacono wynagrodzenie – w przypadku odmowy udzielenia informacji lub udzielenia nieprawdziwych informacji grożą kary administracyjne w wysokości do 20 000 euro;
• traci prawo do wynagrodzenia za pracę wobec zleceniodawcy w zakresie, w jakim zleceniodawca dokona płatności z tytułu roszczenia pracownika/pracownicy o wynagrodzenie i wszelkich kosztów postępowania sądowego, a w przypadku już otrzymanego wynagrodzenia za pracę zwraca zleceniodawcy kwotę, którą zleceniodawca musi wydać w związku z roszczeniami z tytułu wynagrodzenia i wszelkich kosztów postępowania sądowego.